กอดบางกอก 2020 ตอนสาม วัดดุสิดาราม

พายุทราย พรายทะเล / 22/03/2020 14:49:13

กอดบางกอก 2020 
ตอนสาม วัดดุสิดารามวรวิหาร

ครั้งที่แล้วไปดูวัดกำแพงบางจากริมคลองบางหลวง วัดที่ใครๆ คิดว่าเป็นวัดบ้านๆ ธรรมดาๆ แต่ในความเป็นจริงไม่ธรรมดาเลย มาครั้งนี้จากคลองบางหลวงเลยมาถึงปากคลองบางกอกน้อย แขวงบางยี่ขัน “วัดดุสิดารามวรวิหาร” หรือเรียกกันเดิมๆ ว่า “วัดเสาประโคน”




ลายปูนปั้นประดับเสาและประตูวิหารวัดดุสิดารามวรวิหาร (วัดภุมรินราชปักษี เดิม)

หอไตร วัดดุสิดารามวรวิหาร (วัดภุมรินราชปักษี เดิม)

ต้องยอมตามตรงว่าคนนิยมชมชอบงานพุทธศิลป์อย่างผมไม่เคยมาวัดดุสิดารามฯ ไม่เคยรู้จัก และไม่เคยรู้ว่าก่อนว่าพระอารามหลวงชั้นตรีแห่งนี้ไม่ได้เป็นวัดเดี่ยว หมายความว่าเขารวมวัดอีกสองวัดเข้ามาผนวกไว้ด้วยกัน นั่นคือวัดภุมรินราชปักษีและวัดน้อยทองอยู่ ที่รวมวัดภุมรินราชปักษีเข้ากับวัดดุสิดารามฯ เพราะถึงรัชกาลที่ 6 วัดนี้เหลือพระสงฆ์จำพรรษาอยู่เพียงรูปเดียว ส่วนวัดน้อยทองอยู่หลงเหลือเพียงเจดีย์ยอดหักอันเนื่องมาจากโดนระเบิดช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง


หลวงพ่อดำ พระอัครสาวก งานจิตรกรรมภายในวิหาร  วัดดุสิดารามวรวิหาร (วัดภุมรินราชปักษี เดิม)


ปฏิมากรรมนูนต่ำภายในวิหาร  วัดดุสิดารามวรวิหาร (วัดภุมรินราชปักษี เดิม)

งานจิตรกรรมไทยภายในวิหารวัดดุสิดารามวรวิหาร (วัดภุมรินราชปักษี เดิม)


"เจดีย์วัดน้อยทองอยู่" ที่รอดเหลือจากระเบิดยุคสงครามโลกครั้งที่ 2

วัดภุมรินราชปักษี หลงเหลือสถาปัตยกรรมทรงคุณค่า 3 ส่วน คือพระอุโบสถ หอไตร และวิหาร ตัวอาคารอุโบสถและวิหารมีสถาปัตยกรรมแบบอาคารสำเภา (คล้ายเรือสำเภา) ซึ่งเป็นลักษณะสถาปัตยกรรมในยุคอยุธยา ภายในพระวิหารมีหลวงพ่อดำเป็นพระประธาน ส่วนพระอัครสาวกแปลกจากที่เคยเห็นเพราะเขาปั้นเป็นลัษณะงานนูนต่ำติดผนังด้านหลัง สันนิษฐานว่าต้องการให้ภายในพระวิหารมีพื้นที่ใช้สอยเพิ่มขึ้น นอกจากนี้ยังปรากฏภาพจิตรกรรมที่งดงามภายในวิหารด้วย




พระประธานปางมารวิชัยในพระอุโบสถวัดดุสิดารามวรวิหาร 



 พระอัครสาวกภายในอุโบสถวัดดุสิดารามวรวิหาร 

นอกจากวัดทั้งสองที่รวมเข้าด้วยกัน ถามว่าวัดดุสิดารามฯ มีอะไรดี มีอะไรน่าสนใจ นั่นหมายถึงคำถามเกี่ยวกับงานพุทธศิลป์ภายในวัด อันนี้ต้องบอกว่ามากมายหลายจุด เช่น พระประธาน งานจิตรกรรม และปฏิมากรรม ซุ้มใบเสมา ฯลฯ

พระประธานเป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย สงบงามแบบพระพุทธรูปอยุธยา มีพระอัครสาวกนั่งประนมมืออยู่สองด้านซ้ายขวา







จิตรกรรมฝาผนังภายในพระอุโบสถวัดดุสิดารามวรวิหาร 


จิตรกรรมบริเวณบานหน้าต่างและบานประตูพระอุโบสถ

งานจิตกรรมในกรอบไม้สลักเสลาลายเครือเถาว์ ดอกผุดตาน

จิตรกรรมฝาผนังภายในอุโบสถปรากฏงานจิตรกรรมอยู่ทั้งสี่ด้าน ฝีมือช่างในสมัยรัชกาลที่ 1 งดงามมากโดยเฉพาะภาพนรกภูมิเบื้องหลังพระประธานนั้นถือว่างดงามราวมีชีวิต จนได้รับการประกาศขึ้นทะเบียนเป็นโบราณวัตถุสำคัญของชาติ ส่วนผนังด้านหน้าและด้านข้างทั้งสองด้านเขียนภาพพุทธประวัติ

ที่สำคัญและงดงามอีกส่วนหนึ่งคือเหนือบานประตูและหน้าต่างทุกช่องติดกรอบภาพไม้สักแกะสลักรูปดอกไม้ลงรักปิดทอง ในกรอบเป็นภาพเขียนสีเรื่องสมุทรโฆษ จำนวน 26 รูป


งานแกะสลักไม้ประดับกระจกฐานรองพระประธาน

งานแกะสลักไม้หน้าบันพระอุโบสถวัดดุสิดารามวรวิหาร

นี่คือเรื่องราวทั้งหมด (แบบย่อความ) ภายในวัดดุสิตารามวรวิหาร วัดในตำนานกรุงรัตนโกสินร์ที่ทรงคุณค่า มากความหมายทั้งเรื่องศาสนาและพุทธศิลป์ ช่วยกันทำนุบำรุงศาสนาเพื่อให้สิ่งมากค่าคงอยู่ และวัดดุสิดารามวรวิหารไม่ได้เป็นเพียงหนึ่งในวัดของชาวพุทธหากนี่คือสมบัติของคนไทยทั้งชาติครับ




ใบเสมาเก่าแก่กับซุ้มที่งดงามแปลกตา




ปฏิมากรรมเชิงศาสนา ลักษณะแบบจีนที่นิยมในยุคสมัยรัชกาลที่ 3


การเดินกอดบางกอกยังไม่จบนะครับ ตอนหน้าพาไปตรอกบ้านปูน ดูโบสถ์ร้างและพระประธานทองคำที่เล็กที่สุดในบางกอกครับ


อ้างอิง
- จดหมายเหตุการอนุรักษ์กรุงรัตนโกสินทร์ จัดพิมพ์ที่เป็นระลึกเนื่องในโอกาสสมโภชกรุงรัตนโกสินทร์ 200 ปี พ.ศ.2525